Czy można zatrudnić kierowcę na umowę o dzieło?
Umowa o dzieło może stanowić dla przedsiębiorcy atrakcyjną formę współpracy pomiędzy przedsiębiorcą a kierowcą, zwłaszcza, jeśli ma ona dotyczyć sporadycznych zleceń na przewozy. Nie zawsze więc musimy podchodzić do niej sceptycznie.
Zatrudnienie kierowcy na umowę o dzieło jest jak najbardziej zgodne z przepisami – o ile nie „udaje” ona umowy o pracę. Sprawdźmy, jakie warunki musimy spełnić, aby nie naginać przepisów.
Czy aby na pewno umowa o dzieło?
Miejmy na uwadze, że samo zatytułowanie dokumentu umową o dzieło nie sprawia automatycznie, że zatrudnienie rzeczywiście ma taki charakter. Potwierdza to prawnik Kancelarii Transportowej Legaltrans, Karolina Wierzchowska. „Warto pamiętać, że o istocie umowy przesądza jej treść. Co za tym idzie: samo nazwanie umowy umową o dzieło nie jest wystarczającym czynnikiem zwalniającym płatnika z obowiązku płacenia składek do ZUS. Podczas swoich kontroli ZUS uważnie przygląda się właśnie umowom o dzieło, badając ich ewentualne podobieństwo do innych umów cywilnoprawnych czy nawet umowy o pracę. Zasadnicze znaczenie odgrywają tutaj ustalenia faktyczne dotyczące okoliczności zawarcia umowy, jej celu oraz zamiaru stron” – tłumaczy.
Kontrole ZUS
Inspektorzy ZUS mogą podczas kontroli sprawdzić, jaki charakter ma praca wykonywana przez osobę zatrudnioną. Nie zapominajmy, że urzędnicy mają dość dużą swobodę, jeśli chodzi o interpretację przepisów. „Nie dziwi więc fakt, iż niejednokrotnie umowa o wyraźnie określonym rezultacie, niemająca charakteru ciągłego, w której przedmiot jest ściśle wskazany, a jej wykonawca, który sam jest organizatorem czynności, jakie wykonuje, ponosi odpowiedzialność za wykonanie dzieła, rozliczany jest za osiągnięcie końcowego efektu, jest poprzez urzędników ZUS-u bezpodstawnie kwalifikowana jako inna umowa cywilnoprawna – najczęściej traktowana jako umowa zlecenia. Mając powyższe na uwadze, przed zawarciem umowy o dzieło należy zastanowić się, czy taka umowa jest bezpieczna i nie narazi jej stron na konieczność opłacenia składek do ZUS wraz z odsetkami za cały okres objęty umową” – uprzedza prawnik.
Jak skonstruować umowę?
O czym należy pamiętać, przygotowując umowę o dzieło? Jakie punkty uwzględnić? Każda umowa powinna zawierać takie zapisy prawne, które umożliwią ochronę interesów obu stron. Jeśli narzucimy kierowcy obowiązek wykonywania poleceń służbowych oraz realizowania przewozu we wskazanych miejscach oraz danym czasie – w rzeczywistości będzie to umowa o pracę. Tym samym niedopuszczalne są tu takie sformułowania jak „(zleceniodawca) wyznacza” czy „określa”, sugeruje to bowiem, że któraś ze stron jest władna wydawać polecenia drugiej. „Zakazane” są również dokładne informacje dotyczące terminów lub tras przewozów. „Aby upewnić się, że zawarta umowa jest zgodna z prawem, można wystąpić do ZUS-u z prośbą o interpretację przepisów, wówczas interpretacja ta chroni przedsiębiorcę, który o nią wystąpił” – informuje Karolina Wierzchowska.
Nie zapominajmy, że w przypadku umowy o dzieło musimy mieć do czynienia z dziełem, czyli danym rezultatem wykonywanych czynności. Zdefiniowanie dzieła też może być nieco problematyczne. „Dziełem tym ma być skonkretyzowany przez strony rezultat, wynik pracy, którym w przypadku kierowcy będzie wykonywanie dzieła kierowania pojazdem – tłumaczy prawnik. Przewóz towarów może zostać potraktowany jako umowa o dzieło, jednakże trzeba pamiętać o odrębnej regulacji w postaci umowy przewozu. Polega ona na zobowiązaniu przewoźnika, działającego w zakresie własnego przedsiębiorstwa, do przewiezienia za wynagrodzeniem osób lub rzeczy. Jeżeli zleceniobiorca byłby przedsiębiorcą, wówczas należałoby taką umowę traktować jako umowę przewozu, zważając na odrębną regulację. W przypadku, gdy zleceniobiorcą byłaby zwykła osoba fizyczna, wówczas można by taką umowę zakwalifikować pod umowę o dzieło. Umowa o dzieło zazwyczaj ma charakter jednorazowy, gdyż jej przedmiotem jest wykonanie ustalonego przez strony dzieła” – kontynuuje.
Umowa o dzieło może więc dotyczyć np. przewozu towarów na danej trasie przez okres 1 miesiąca. Jeżeli jednak kierowca ma wykonywać usługę bez określenia w dokumencie żadnych konkretów, będzie to zlecenie wykonania usługi – umowa może wtedy wzbudzić wątpliwość urzędników ZUS. „Przygotowując umowę o dzieło z kierowcą, należy pamiętać o wskazaniu przedmiotu umowy, miejsca wykonania dzieła oraz konkretnego okresu, w którym przyjmujący zobowiąże się do jego wykonania w zamian za określone wynagrodzenie – mówi prawnik. Należy pamiętać, aby w umowie o dzieło z kierowcą znalazł się zapis w którym, przyjmujący dzieło oświadczy, że dysponuje wiedzą, doświadczeniem oraz uprawnieniami niezbędnymi do należytego wykonania powierzonych mu na mocy zawieranej umowy obowiązków” – podkreśla ekspert kancelarii Legaltrans.
Ponadto w przypadku, gdy kierowca podejmuje się przewiezienia towaru pojazdem należącym do zleceniodawcy konieczna będzie klauzula powierzenia mienia (podobnie, gdy przewozi kosztowny ładunek). Miejmy na uwadze, że w treści umowy można również uwzględnić zapis o prawie do diety za podróże służbowe.
Nie zawsze można
W jakim przypadku zaś zawarcie umowy o dzieło pomiędzy przedsiębiorcą a kierowcą nie jest możliwe? Przede wszystkim, gdy mamy do czynienia z przewozem na potrzeby własne.
Oprócz tego, jeśli współpraca nosi jakiekolwiek znamiona stosunku pracy, w świetle prawa konieczne jest podpisanie umowy o pracę.
Badania lekarskie
Co interesujące, nawet kierowca zatrudniony na umowę cywilno-prawną powinien posiadać zaświadczenie o aktualnych badaniach lekarskich. Zastosowania nie znajduje tu z kolei ustawa o czasie pracy kierowców, ta bowiem obowiązuje jedynie pracowników zatrudnionych na podstawie stosunku pracy, jednak oczywiście kierowca jest obowiązany do przestrzegania przepisów związanych z obowiązkowymi przerwami, czasem prowadzenia pojazdów itd.
Jeżeli potrzebujemy jednorazowej usługi kierowcy, możemy podpisać z nim umowę o dzieło, np. w przypadku nadprogramowej potrzeby przewiezienia ładunku. Kierowcy powinni natomiast uważać na propozycje pracy w pełnym wymiarze godzin, która również miałaby się opierać o tego rodzaju umowę – przedsiębiorcy niejednokrotnie próbują w ten sposób „ograniczyć koszty”. Traci na tym oczywiście pracownik.
Współpraca merytoryczna: Karolina Wierzchowska, prawnik Kancelarii Transportowej Legaltrans
Umowa o dzieło, czyli…
- Umowa musi określać cechy dzieła, którego wykonanie jest przedmiotem umowy
- Zamawiane dzieło powinno być dostosowane do indywidualnych potrzeb zamawiającego
- Umowa musi być umową rezultatu
- Czas obowiązywania umowy powinien być czasem koniecznym na wykonanie określonego zadania
- Wynagrodzenie wypłacane powinno być za osiągnięcie rezultatu określonego w umowie
- Rezultat powinien być weryfikowany oraz samoistny (z chwilą ukończenia działa powinno być ono niezależne od twórcy)
- Wykonawca dzieła ponosi odpowiedzialność jedynie za nieosiągnięcie określonego rezultatu oraz z tytułu rękojmi za wady wykonanego dzieła
Źródło: Kancelaria Transportowa Legaltrans
Komentarze
Na razie nie ma komentarzy
Twój komentarz
Jeśli chcesz napisać komentarz, zaloguj się:
lub zarejestruj się.