Czy kierowca może pracować w trakcie urlopu?
Każdy pracownik, także kierowca, jest uprawniony do odbioru corocznego, nieprzerwanego i płatnego urlopu wypoczynkowego. Urlopu nie może się zrzec, nie może go też w trakcie zatrudnienia zamienić na ekwiwalent pieniężny. Choć wedle definicji urlop wypoczynkowy służy przede wszystkim regeneracji sił, należy zaznaczyć, że pracownik ma w jego okresie pełną swobodę w dysponowaniu czasem wolnym. Oznacza to, że może zarówno wyjechać za granicę w celach wypoczynkowych, jak i przeprowadzić remont w mieszkaniu. Co jednak z kierowcami, którzy chcieliby wykorzystać ten czas na dorywczą pracę w innej firmie? Czy takie działanie jest zgodne z prawem? Zapytaliśmy o to ekspertów z poznańskiej Kancelarii Prawa Pracy SZUSZCZYŃSKI. Czy kierowca może pracować w trakcie urlopu?
Redakcja: Czy pracodawca może w jakikolwiek sposób skontrolować, czy pracownik – kierowca w trakcie urlopu wypoczynkowego wykonuje pracę w innej firmie?
Michał Szuszczyński – radca prawny: Każdemu pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego i płatnego urlopu wypoczynkowego. Przepisy kodeksu pracy jasno wskazują, iż prawa tego nie można się zrzec, gdyż ma ono zagwarantować pracownikowi możliwość wypoczynku zapewniającego efektywne wykonywanie obowiązków pracowniczych w czasie pracy. Pojawia się zatem pytanie, czy pracodawca, chcąc zapewnić pracownikowi odpoczynek, może zakazać mu pracy na rzecz innego podmiotu w tym okresie?
Przepisy prawa pracy, co do zasady, nie zawierają ograniczeń w zakresie swobody pracownika co do sposobu spędzania urlopu wypoczynkowego. Brak jest również zakazów podejmowania przez pracowników dodatkowego zatrudnienia w tym okresie, zasadniczo nawet bez zgody pracodawcy. W odniesieniu do wykorzystywania swojego czasu wolnego pracownik posiada swobodę – zatem to od niego zależy, czy przysługujący mu urlop wykorzysta na odpoczynek, czy na dodatkową pracę. Wobec tego, jeżeli pracownik ma potrzebę zarobienia dodatkowych pieniędzy w czasie korzystania z urlopu wypoczynkowego – pracodawca zasadniczo nie ma możliwości kontrolowania, czy w ogóle oraz ewentualnie, w jakim wymiarze, pracownik wykonuje dodatkową pracę zarobkową. Również ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (Dz.U. z 2004 r. Nr 92 poz. 879 ze zm.) nie wprowadza zakazu pracy na stanowisku kierowcy w trakcie urlopu wypoczynkowego oraz nie przyznaje pracodawcy prawa do kontrolowania pracownika w zakresie podejmowania przez niego dodatkowego zatrudnienia w tym okresie.
Czy kierowca może pracować w trakcie urlopu?
Czy oznacza to zatem, że kierowca ma zupełnie wolną rękę, jeśli chodzi o wybór dodatkowej pracy?
Sylwia Jaworska – aplikant radcowski: Nie do końca. Sam fakt, iż pracownik co do zasady może podejmować dodatkowe zatrudnienie podczas korzystania z urlopu wypoczynkowego, nie oznacza, iż ma on zupełną swobodę co do rodzaju wykonywanej pracy. Należy bowiem wskazać, iż zgodnie z treścią art. 100 § 2 pkt 4 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 1974 r. Nr 24 poz. 141 ze zm.) pracownik jest zobowiązany w szczególności dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Dodatkowa praca nie może zatem pozostawać w sprzeczności z interesem pracodawcy ani narażać pracodawcy na szkodę.
Czy kierowca może pracować w trakcie urlopu?
Co z kolei z zakazem konkurencji?
Sylwia Jaworska: Do zawarcia pomiędzy pracodawcą a pracownikiem – kierowcą umowy o zakazie konkurencji w trakcie trwania stosunku pracy odnoszą się odrębne regulacje. Art. 1011 § 1 Kodeksu pracy stanowi bowiem, iż „W zakresie określonym w odrębnej umowie pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność (zakaz konkurencji).” W praktyce oznacza to, że jeśli zawarta została umowa o zakazie konkurencji w trakcie trwania stosunku pracy to pracownik nie może – również w trakcie korzystania z urlopu wypoczynkowego – pracować jako kierowca w innej, konkurencyjnej firmie. Takie zachowanie stanowiłoby bowiem naruszenie zakazu konkurencji, co w przypadku wystąpienia po stronie pracodawcy szkody, stwarza możliwość dochodzenia od pracownika wyrównania tej szkody oraz daje pracodawcy możliwość zwolnienia (nawet dyscyplinarnego!) pracownika.
Czy kierowca może pracować w trakcie urlopu?
Podczas podejmowania pracy w innej firmie kierowca musi mieć na uwadze również przepisy związane z czasem pracy, prawda? Jak to wygląda w praktyce?
Michał Szuszczyński: Dokładnie tak. Należy przypomnieć, iż z zawodem kierowcy związane są pewne szczególne regulacje dotyczące m.in. czasu pracy, które zawarte zostały w ustawie o czasie pracy kierowców. Ustawa określa m.in. wymiar tygodniowego czasu pracy obowiązującego kierowców, wskazując nadto, iż „Wymiar czasu pracy (…) obowiązuje także kierowcę zatrudnionego u więcej niż jednego pracodawcy”. Powyższe oznacza, iż w przypadku pracowników – kierowców, ustalone normy czasu pracy nie są przypisane do konkretnego stosunku pracy, ale do pracownika jako osoby – zatem w przypadku świadczenia pracy na rzecz kilku pracodawców obowiązuje go łącznie jeden wymiar czasu pracy. Należy jedynie nadmienić, iż z powyższego zapisu wynika, że w stosunku do pracowników zatrudnionych na stanowisku kierowcy, dopuszczalne jest, co do zasady, świadczenie pracy na rzecz kilku pracodawców.
W dalszej części ustawy zostało również wskazane, iż pracodawca ma obowiązek uzyskać od pracownika oświadczenie na piśmie o wymiarze zatrudnienia albo o niepozostawaniu w zatrudnieniu u innego pracodawcy oraz o przeciętnej tygodniowej liczbie godzin wykonywanych przewozów drogowych lub innych czynności. Powyższy wymóg ma na celu m.in. zapewnienie odpowiedniego ukształtowania warunków pracy. Zatem, mimo iż obowiązujące przepisy nie zakazują podejmowania innej pracy w czasie korzystania z urlopu wypoczynkowego ani nie nakładają obowiązku uzyskania zgody obecnego pracodawcy, należy wskazać, iż w sytuacji, w której pracownik – kierowca chciałby podjąć taką dodatkową pracę, będzie on zobowiązany do złożenia oświadczenia, w którym zawrze informacje dotyczące innych stosunków pracy, niezależnie od stanowisk, jakie będzie zajmował.
Czy kierowca może pracować w trakcie urlopu?
Czy kierowca podejmujący pracę dorywczą, czyli nie pozostający w stosunku pracy, również musi składać taką deklarację?
Michał Szuszczyński: Zgodnie z poglądami doktryny oświadczenia nie będą musieli składać kierowcy zatrudnieni na innej podstawie niż stosunek pracy. Zatem jeżeli pracownik – kierowca będzie chciał w czasie swojego dwutygodniowego urlopu wypoczynkowego wykonywać dodatkową pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej (np. umowy o świadczenie usług), nie będzie miał obowiązku przedstawiać swojemu pracodawcy ww. oświadczenia.
Komentarze
Na razie nie ma komentarzy
Twój komentarz
Jeśli chcesz napisać komentarz, zaloguj się:
lub zarejestruj się.